Wat is chloorhexidine en wat doet het?
Als je ooit last hebt gehad van ontstoken tandvlees of een tandheelkundige ingreep hebt gehad, heb je misschien weleens een gel of mondspoeling met chloorhexidine gebruikt. Dit klinkt nou niet echt als iets wat thuis hoort in je mond, maar het wordt al jarenlang ingezet door tandartsen en chirurgen van over de hele wereld om bacteriën in de mond te bestrijden. Chloorhexidine is krachtig, effectief en vooral bedoeld voor tijdelijk gebruik. Maar wat doet het precies, wanneer gebruik je het en zijn er ook nadelen? In deze blog duiken we in alles wat je moet weten over chloorhexidine en hoe je het veilig gebruikt voor een gezonde mond.
Wat is chloorhexidine?
Chloorhexidine is een krachtig antibacterieel middel dat wordt ingezet om bacteriën in de mond effectief te doden of te remmen. Het is verkrijgbaar in verschillende vormen, zoals chloorhexidine mondspoelingen (meestal met 0,12% of 0,2% chloorhexidine), gels, sprays en er is zelfs chloorhexidine tandpasta. Tandartsen en mondhygiënisten schrijven het vaak voor bij tandvleesproblemen, na operaties in de mond of bij andere situaties waarbij een normale mondhygiëne tijdelijk niet mogelijk of onvoldoende is om je gebit te beschermen. Chloorhexidine is werkzaam tegen allerlei bacteriën en heeft een langdurig effect, omdat het zich hecht aan slijmvliezen, tanden en tong en daar langzaam wordt afgegeven. Perfect voor als je je mond de hele dag beschermd wil houden!
Wat doet chloorhexidine?
Chloorhexidine doodt of remt de groei van schadelijke bacteriën die verantwoordelijk zijn voor tandplak, tandvleesontstekingen (gingivitis en parodontitis) en infecties na chirurgische ingrepen. Door zijn werking vermindert het snel de bacteriële activiteit in de mond, waardoor ontstekingen kunnen afnemen en wondjes beter kunnen genezen. Een unieke eigenschap van chloorhexidine is dat het een ‘residueel effect’ heeft: het blijft urenlang actief in je mond nadat je het hebt gebruikt. Dit maakt het een waardevol hulpmiddel tijdens herstelperiodes of bij ernstige mondproblemen.
Bij welke klachten kun je chloorhexidine gebruiken?
Chloorhexidine wordt meestal tijdelijk voorgeschreven bij klachten of situaties waarbij extra bescherming tegen bacteriën nodig is. Je kunt het gebruiken bij:
- Ontstoken tandvlees, zoals bij gingivitis of parodontitis, om de bacteriële oorzaak van de ontsteking aan te pakken.
- Na tandheelkundige ingrepen, zoals het trekken van een kies, het plaatsen van implantaten of na een diepe reiniging, om infecties te voorkomen.
- Bloedend tandvlees, als teken van beginnende ontsteking of slechte mondhygiëne.
- Aften of wondjes in de mond, waarbij chloorhexidine helpt om bacteriële infectie te voorkomen en genezing te bevorderen.
- Slechte adem veroorzaakt door bacteriële overgroei (halitose).
- Beperkte mondhygiëne, bijvoorbeeld bij mensen die door een lichamelijke beperking of medische situatie tijdelijk niet goed kunnen poetsen.
Is chloorhexidine geschikt voor dagelijks gebruik?
Nee, chloorhexidine is niet bedoeld voor dagelijks gebruik op de lange termijn. Het is een krachtig antibacterieel middel dat je tijdelijk inzet bij specifieke klachten, zoals ontstoken tandvlees of na een tandheelkundige ingreep. Bij langdurig gebruik kan het namelijk ongewenste bijwerkingen veroorzaken, zoals verkleuringen, smaakveranderingen en toegenomen tandsteen.
De basis van een gezonde mondverzorging blijft het dagelijks poetsen met een fluoride tandpasta, flossen of ragen en – indien nodig – spoelen met een milder mondspoelmiddel zonder chloorhexidine. Zie chloorhexidine dus als een soort eerste hulp voor je mondgezondheid: effectief als ondersteuning, maar niet bedoeld als vast onderdeel van je dagelijkse routine. Stel je voor dat je zelf elke dag op de EHBO ligt, dat is ook geen pretje ;)
Wat zijn de bijwerkingen van chloorhexidine?
Chloorhexidine is krachtig en effectief, maar kan bijwerkingen geven, vooral bij langdurig of verkeerd gebruik. De meest voorkomende zijn:
- Verkleuring van tanden, vullingen of de tong, meestal bruinachtig. Dit is vaak tijdelijk en kan bij een professionele gebitsreiniging worden verwijderd.
- Een bittere of metaalachtige smaak tijdens of na gebruik.
- Veranderingen in smaakbeleving, bijvoorbeeld een verminderde smaak van zoet of zout.
- Irritatie van het mondslijmvlies, zoals een branderig gevoel of droge mond.
- Toegenomen tandsteenvorming, vooral bij langdurig gebruik.
De meeste bijwerkingen verdwijnen zodra je stopt met chloorhexidine. Daarom wordt het meestal maar voor een korte periode aangeraden, vaak één tot twee weken.
